Temat ma na celu zapełnienie jeszcze jednej białej plamy w
badaniach nad Lwowem, oraz zwrócenie uwagi społecznej na zachowane
jeszcze pozostałości wojennej historii połowy XIX w.
Historia
Temat ma na celu zapełnienie jeszcze jednej białej plamy w
badaniach nad Lwowem, oraz zwrócenie uwagi społecznej na zachowane
jeszcze pozostałości wojennej historii połowy XIX w. W dawnej stolicy
habsburskiej "Galicji i Lodomerii". W europejskiej szkole
fortyfikacyjnej trudno znaleźć obiekty podobne do lwowskiej Cytadeli,
ale jej autorstwo śmiało można przypisać inżynierowi wojskowemu, dobrze
zaznajomionemu ze specyfiką wojskowej architektury Austrii, Prus i
Francji. Widać to po szczegółach budowy lwowskiego zabytku
fortyfikacyjnego i charakterze poszczególnych detali architektonicznych.
Bogata jest też historia powstania Cytadeli, jej funkcjonowania w
okresie monarchii austriackiej, oblężenia podczas walk o miasto w
listopadzie 1918 r. i utworzenia obozu koncentracyjnego dla jeńców
wojennych. Wszystko to – od momentu powstania do współczesnego
wykorzystywania Cytadeli, ciekawe wydarzenia i postaci z nią związane –
zostanie przedstawione w ramach projektu internetowego Interaktywny Lwów.
W ramach tematu przewidywane jest zbadanie wpływu twierdzy na
życie lwowiaków w czasach, gdy Cytadela była gwarantem spokoju w
mieście, przytułkiem dla wojskowych, więzieniem, miejscem imprez
sportowych i teatralnych, obozem koncentracyjnym dla jeńców wojennych
czy sekretną jednostką radziecką.
W czasie prac badawczych i prac związanych z udostępnianiem
informacji o Cytadeli na stronie internetowej Centrum planujemy również
dyskusje na temat istotności zachowania i właściwego wykorzystywania
tych fortyfikacji z udziałem naukowców i przedstawicieli organizacji
pozarządowych.
Źródła: materiały bibliograficzne, badania terenowe zachowanych
obiektów, analiza materiału kartograficznego z różnych archiwów, stara
dokumentacja fotograficzna fortów Cytadeli, materiały video i
wywiady.
Taras Pinyazhko jest studentem 5 roku Lwowskiej Politechniki
(Instytut Architektury, Katedra Restauracji i Rekonstrukcji) i autorem,
razem z J. Dubykiem i O. Rybczyńskim, artykułu "Cechy szczególne
architektury maksymiliańskich wież lwowskiej Cytadeli". Brał udział w
projekcie dotyczącym badań i prac konserwatorskich w kompleksie zamku w
Podhorcach oraz badań zabytków na terenie Kotliny Jeleniogórskiej i
wpisania ich do rejestru zabytków.
Dawne koszary obronne, miejsce zakwaterowania i dyslokacji żołnierzy, część składowa jądra cytadeli. Piętrowa budowla koszar z dwiema obronnymi wieżami na flankach. Zbudowane z czerwonej nietynkowanej cegły. Stacjonował w nich austriacki 30 Pułk Piechoty. W latach 1864-65 w celach więziennych przetrzymywani byli Postańcy Styczniowi. W listopadzie 1918 r. kwaterowali tu Strzelcy Siczowi oraz szpital dla rannych na odcinku Cytadela-Ossolineum. W okresie II RP stacjonował tu 19 Pułk Piechoty. W latach 1941-1944 w koszarach, przekształconych w więzienie, przetrzymywani byli radzieccy, francuscy, belgijscy i włoscy jeńcy wojenni. W latach 1944-1980 stacjonowały tu wojska radzieckie i wojskowe kompanie sportowe. Od 1990 r. do dziś w koszarach mieści się bank oraz centrum biurowe.
Dawnia Wielka Wieża Maksymiliańska nr 1 Cytadeli - dwukondygnacyjna kazamatowa wieża artyleryjska z pomieszczeniami podziemnymi i płaskim tarasem na szczycie, zbudowana z czerwonej nietynkowanej cegły. Lokowana na planie regularnego 17-kąta, z okrągłym wewnętrznym podwórzem. Zbudowana w 1853 r. na górze Wronowskich przez nieznanego architekta. Jej podstawowym zadaniem było kontrolowanie miasta w przypadku powstania, oraz obrona północnego skrzydła Cytadeli. Obecnie (2008 r.) obiekt wykorzystywany jest jako magazyn Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka.
Dwukondygnacyjna kazamatowa wieża artyleryjska z pomieszczeniami piwnicznymi i płaskim tarasem na szczycie, zbudowana z czerwonej nietynkowanej cegły. Na planie regularnego 17-kąta, z okrągłym wewnętrznym podwórzem. Zbudowana przez nieznanego architekta w1853 r. na Górze Kaliczej. Podstawowe zadanie – kontrolowanie miasta w przypadku wybuchu powstania, oraz obrona wschodniego skrzydła Cytadeli. Na początku lipca 1941 r. hitlerowcy przenoszą do Cytadeli obóz koncentracyjny dla jeńców wojennych „Stalag 328”. Według relacji jeńców radzieckich w wieży znajdowały się miejsce przesłuchań i cele śmierci. Od 1980 r. wieżę i teren wokół niej użytkuje w charakterze magazynów przedsiębiorstwa „Elektron” Obecnie, stanem na 2009 r., hotel "Citadel Inn".
Dwukondygnacyjna kazamatowa wieża artyleryjska z pomieszczeniem podziemnym i płaskim tarasem na szczycie, zwieńczoną krenelażem z machikułami. Zbudowana na planie regularnego 9-kąta, z walcowatym trzonem ze schodami zabiegowymi w osi centralnej. Jako budulec wykorzystano czerwoną nietynkowaną cegłę. Zbudowana przez nieznanego architekta w 1854 r. na Wzgórzu Pełczyńskim. Podstawowe zadanie – obrona południowego skrzydła Cytadeli i głównej bramy ewakuacyjnej, mieszczącej się w południowym obwałowaniu fortecy. Najbardziej zniszczona ze wszystkich wież. Przez wielkie wyłomy i pęknięcia w ścianach widać architektoniczną strukturę wieży. Do dziś jest w ruinie.
Dwukondygnacyjna kazamatowa wieża artyleryjska, podpiwniczona, z płaskim tarasem zwieńczonym krenelażem z machikułami. Zbudowana na planie regularnego dziewięciokąta, z walcowatym trzonem ze schodami zabiegowymi w osi centralnej. Jako budulec wykorzystano czerwoną nietynkowaną cegłę. Zbudowana na Wzgórzu Pełczyńskim w 1854 r. przez nieznanego architekta. Podstawowe zadanie – obrona zachodniego skrzydła Cytadeli. Obecnie (2008 r.) w wieży będącej własnością prywatna prowadzone są prace restauracyjne.
