Pl. Św. Jury, 5 – sobór Św. Jury ID: 166

Sobór archikatedralny Ukraińskiej Cerkwi Grekokatolickiej pod wezwaniem Św. Jury. Sobór Św. Jury jest głównym budynkiem kompleksu na Wzgórzu Św. Jury i jedną z dominant architektonicznej panoramy Lwowa. Katedra zbudowana została w latach 1744-1761 (autorzy projektu: B. Merettini i S. Fesinger), restaurowana była w latach 1905-1911, 1933, 1980, 1999-2001.

Architektura

Sobór jest świątynią na planie krzyża, jednokopułową, czteroprzęsłową, murowaną z kamienia i cegły. Najważniejszym akcentem kompozycji architektonicznej jest wysoka kopuła z sześciennym tamburem i smukłą latarnią. Centralne sklepienie wspiera się na łukach podporowych, ramiona krzyża greckiego, będącego podstawą planu świątyni, nakryte są sklepieniami krzyżowymi. Budynek wzniesiony został na wysokim tarasie, do którego prowadzą dwubiegowe schody.

Nad główną fasadą umieszczono konną figurę św. Jerzego – pogromcy smoków, zaś po bokach portalu monumentalne figury św. Leona i św. Atanazego, wykonane przez wybitnego rzeźbiarza epoki późnego baroku Jerzego Pinzla. Na poręczach schodów umieszczone zostały kamienne figury geniuszów (dłuta S. Starzewskiego), w sztucznej grocie pod schodami – figura Św. Onufrego (dłuta M. Filewicza). Attyki i balustrady nad fasadą świątyni ozdabiają wazony z ornamentem muszlowym.

We wnętrzu – nad bocznymi nawami – znajdują się empory ogrodzone balustradami. Kolumny i ściany dekorowane są pilastrami i ornamentalną sztukaterią w stylu rokoko.

W tym samym stylu wykonany został rzeźbiony czteropoziomowy ikonostas (autorzy – K. Fesinger, I. Obrocki, S. Stażewski, S. Fesinger, M. Filiewicz). Ikony namalowane zostały przez J. Radywyłowskiego (1770-1771) i L. Dolińskiego (1778-1781). Malowidła ścienne datowane są na 1876 r. (autorstwa E.-R. Fabiańskiego).

 

Katedra Św. Jury jest jednym ze skarbów architektury późnego europejskiego baroku.

Ludzie

Źródła