Ul. Bohomolca, 7 – budynek mieszkalny ID: 46

(1906) - budynek mieszkalny, w stylu secesyjnym z elementa,i neogotyckimi, wchodzi w skład tzw. ronda. Zbudowany został według projektu architekta Jana Lewińskiego dla Henryka Gottliba Haszlakiewicza. W drugiej dekadzie XX w. mieszkali w tym budynku poseł Sejmu Galicyjskiego Eugeniusz Oleśnicki (Євген Олесницький), architekt Adam Opolski, redaktor „Gazety Lwowskiej” Adam Krechowiecki (1850-1919). Mieściła się tu także pensja dla dziewcząt Аmalji d' Endel. W latach 20. właścicielem budynku był Jakub Posament (1879-1926), znany lwowski kupiec, aktywny działacz społeczny. Od 1985 r. stanowi zabytek architektury miejscowego znaczenia. Obecnie (2009) kamienica pełni funkcje budynku mieszkalnego.

Historia

Najważniejsze etapy budowy:
  • 1906: Budynek zbudowany został w 1906 r. według projektu architekta (koncesjonowanego budowniczego) Jana Lewińskiego (Іванa Левинського) dla Henryka Gottliba Haszlakiewicza. Projekt został zatwierdzony przez magistrat lwowski 22 lipca 1905 r., dodatkowe plany zostały zatwierdzone 9 października 1906 r. Budynek stanął 12 października 1906 r. 9 października 1906 r. właściciel prosi magistrat o zgodę na zamieszkanie w budynku. Pozwolenie zostaje wydane przez magistrat lwowski  21 października 1906 r. (DALO, 2/2/127).
Daty kolejnych remontów:

Z korespondencji magistratu z właścicielami K. I D. Uszerami (DALO 2/1/127) w sprawie remontu fasady i klatki schodowej, które wymagały odnowienia, zachował się spis aktów, datowanych na:
  • 22 kwietnia 1929 r.;
  • 21 sierpnia 1933 r.; 9 grudnia 1933 r., 8 stycznia 1934 r.
  • Remont fasady i klatki schodowej został zakończony 16 lipca 1936 r.

Obecne funkcje budynku:
  • obiekt wykorzystywany jest jako budynek mieszkalny (2008 r.)

Powiązane budynki i przestrzenie

  • Ul. Bohomolca, 3 – budynek mieszkalny
    (1906) - narożny budynek mieszkalny z zewnętrznej strony ronda, w stylu secesji. Wzniesiony przez architekta Jana Lewińskiego dla właścicieli Jana Papеé i jego żony Marii Papеé. W latach 1910. w tym budynku mieszkał jego właściciel, profesor, lekarz policyjny, specjalista od chorób skórnych i wenerycznych Jan Papеé. Obecnie (w 2009 r.) kamienica służy głównie jako budynek mieszkalny.
    Read more
  • Ul. Bohomolca, 4 – budynek mieszkalny
    (1906) - budynek mieszkalny w pierzei ulicy, w stylu secesji. Fasadę dekorowaną secesyjną sztukaterią i kratami upiększają kolorowe ceramiczne płytki. Zbudowany przez architekta Jana Lewińskiego dla właścicieli Izraela Elstera, Solomona Elstera i Leona Topfa, współwłaścicieli firmy Elster & Topf. W latach 1910. w tym budynku znajdowały się atelier fotograficzne „Helios” i „Rubens” Maurycego Fruchtmanna oraz Redakcja i zarząd Skorowidzu adresowego królewskiego stołecznego miasta Lwowa. W latach 1930. w kamienicy mieszkał znany lwowski profesor lekarz Adolf Beck. Od 1985 r. stanowi zabytek architektury miejscowego znaczenia. Obecnie (2009 r.) kamienica służy głównie jako budynek mieszkalny.
    Read more
  • Ul. Bohomolca, 5 – budynek mieszkalny
    (1906) - budynek mieszkalny wchodzi do składu ronda, w stylu secesji. Zbudowany przez architekta Jana Lewińkiego dla własnych potrzeb. W latach 1930. właścicielem kamienicy był Bernard Pordes, urzędnik Wydziału Krajowego (pierwszy i ostatni pracownik Wydziału wyznania mojżeszowego). Od 1985 r. stanowi zabytek architektury miejscowego znaczenia. Obecnie (2009 r.) budynek służy dla prywatnego zamieszkania.
    Read more
  • Ul. Bohomolca, 6 – Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej
    (1906 - ul. Bohomolca 6) - budynek w prawej pierzei ulicy w stylu secesji, zaprojektowanej przez architektoniczne biuro Jana Lewińskiego dla właściciela realności Leona Staubera - projekt głównej fasady przez architekta Tadeusza Obmińskiego. W latach 1930. przeprowadzono w kamienicy nieznaczne remonty i przebudowy. Leszek Sawicki wspominał o wydarzeniach w tym domu w lipcu 1944 roku. Od 1985 r. stanowi zabytek architektury miejscowego znaczenia. Obecnie (2009 r.) znaczną część budynku zajmuje Centrum Miejskiej Historii Europy Środkowo-Wschodniej, reszta wykorzystywana jest jako budynek mieszkalny.
    Read more
  • Ul. Bohomolca, 8 – budynek mieszkalny
    (1907) - budynek mieszkalny w zabudowie atrialnej, w stylu secesyjnym, zbudowany został trzypiętrowy budynek według projektu Jana Lewińskiego (Іванa Левинського), zamówiony przez Izraela Elstera, Solomona Eltnera i Leona Topfa. Fasada dekorowana secesyjną sztukaterią i okuciami, ozdobiona ceramicznymi płytkami. We wnętrzu budynku zachowały się witraże. W latach 30. w budynku znajdował się zakład fotograficzny „Foto-Oto” (Oleh Łużnicki [Олег Лужницький] i J. Silberbusch). Od 1985 r. stanowi zabytek architektury miejscowego znaczenia. Obecnie (2009) kamienica wykorzystywana jest jako budynek mieszkalny.
    Read more
  • Ul. Bohomolca, 11a – budynek mieszkalny
    Narożny budynek mieszkalny w stylu secesji, wchodził w skład tzw. ronda. 1905 r. magistrat, przychylając się do podania Hermana Wallacha, zatwierdza plany i wydaje pozwolenie na budowę. Projekt zostaje wykonany przez architekta Henryka Salwera. Plany wykonane zostają przez budowniczego Remera. W pierwszych dwóch dekadach XX w. w budynku tym mieszkał profesor uniwersytetu  Edmund Biernacki i podróżnik Leon Winig. Obecnie (2009 r.) obiekt wykorzystywany jest jako budynek mieszkalny.
    Read more
  • Ul. Bohomolca, 3 – budynek mieszkalny

    Ul. Bohomolca, 3 – budynek mieszkalny
  • Ul. Bohomolca, 4 – budynek mieszkalny

    Ul. Bohomolca, 4 – budynek mieszkalny
  • Ul. Bohomolca, 5 – budynek mieszkalny

    Ul. Bohomolca, 5 – budynek mieszkalny
  • Ul. Bohomolca, 6 – Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej

    Ul. Bohomolca, 6 – Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej
  • Ul. Bohomolca, 8 – budynek mieszkalny

    Ul. Bohomolca, 8 – budynek mieszkalny
  • Ul. Bohomolca, 11a – budynek mieszkalny

    Ul. Bohomolca, 11a – budynek mieszkalny

Architektura

Budynek mieszkalny wchodzący w skład tzw. ronda. Trzypiętrowy, o złożonym na planie, ceglany, tynkowany. Zbudowany w stylu secesyjnym. Plan wewnętrzny typu sekcyjnego. Kompozycja fasady asymetryczna, z dwoma bocznymi częściami zwieńczonymi u góry secesyjnym szczytem o płynnym konturze. Centralną część budynku tworzą narożne nisze balkonowe, które na parterze ogrodzone są balustradą z balaskami, na pierwszym i drugim piętrze – okuciami z secesyjnym wzorem. Portal wejściowy mieści się po lewej stronie i kończy się u góry świetlikiem w postaci trzech neogotyckich okienek. Prawa boczna część ma na poziomie pierwszego i drugiego piętra wystające balkony opierające się na kroksztynach, ogrodzone secesyjna kutą balustradą. Budynek oświetlony jest w większości prostokątnymi oknami; na pierwszym piętrze części bocznej znajdują się podwójne okna zakończone półokrągło, rozdzielone kolumienkami ze stylizowanymi neogotyckimi kapitelami. Szczyt fasady przecięty jest półokrągłymi okienkami. Centralna część budynku zwieńczona jest gzymsem ze stylizowanym fryzem arkaturowym, na którym pośrodku niszy balkonowej drugiego piętra umieszczony jest secesyjny maszkaron.

Ludzie

Autorzy projektu (rekonstrukcji), współautor:
  • architekt (koncesjonowany budowniczy) Jan Lewiński (Іван Левинський), projekt nie datowany
Główni właściciele nieruchomości (działki i budynku):
  • Henryk Gottlib Haszlakiewicz, według dokumentów DALO z 9 maja 1907 r., Maria z Krechowieckich Pogorecka  (9 maja 1907 r.),
  • Maria z Krechowieckich Pogorecka od 29 listopada 1924 r.
  • od 29 listopada 1924 r., właściciele Kandel i Dorota Uszer mieszkali pod adresem Pl. Halicki 7
Inni właściciele i mieszkańcy budynku:
  • Koss Jan, adwokat, członek Izby Adwokackiej (Skorowidz 1910)
  • Oleśnicki Eugeniusz (Євген Олесницький), doktor, adwokat, poseł Sejmu Galicyjskiego i parlamentu austriackiego (Skorowidz 1910)
  • Kędzierski Ignacy i Opolski Adam, inżynierowie-architekci (Skorowidz 1910)
  • Dąbrowska Jadwiga, asystent biurowy (Księga 1914)
  • Francoz Jakub, właściciel ziemski (Księga 1914)
  • Jarzymiński Józef, właściciel ziemski (Księga 1914)
  • Krechowiecki Adam (1850-1919), pisarz, dramaturg, publicysta, historyk literatury, redaktor „Gazety Lwowskiej” (Skorowidz 1910; Księga 1914l; Nicea 1989)
  • Studnicka Zdzisława, właścicielka ziemska (Księga 1914)
  • Zawadowska, wdowa po adiunkcie sądowym (Księga 1914)
  • Pensja dla dziewcząt Amalji d'Endel (Księga 1914)
  • Müller Karol, podpułkownik (Spis 1937)

Інтерв'ю

Źródła

Źródła:
  • Державний Архів Львівської Області (Derżawnyj Archiw Lwiwśkoji Oblasti, DALO).– Fond. 2.– Opys. 1. – Spr. 127
  • Lwów. Ilustrowany przewodnik.- Lwów: Centrum Europy.- Wrocław: Via Nowa, 2001, s. 223
  • Jakub Lewicki, Między tradycją a nowoczesnością: Architektura Lwowa lat 1893-1918 (Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Wydawnictwo Neriton, 2005), 258.
  • Skorowidz  królewskiego stołecznego miasta Lwowa (Lemberg, 1914)
  • Skorowidz  królewskiego stołecznego miasta Lwowa (Lwów, 1920)
  • Księga adresowa królewskiego stołecznego miasta Lwowa 1914
  • Almanach Żydowski Hermana Stachla (Lwów, 1937)

Autor(ka): Chrystyna Charczuk Iryna Kotłobułatowa

Redaktor(ka): Markian Prokopovych