Ul. Bandery, 12 – gmach glówny Politechniki Lwowskiej ID: 319

Główny gmach Narodowego Uniwersytetu „Lwowska Politechnika” (1874–1877, architekt J. Zachariewicz; ul. Bandery 12). Styl budowli –historyzm (neorenesans). Na szczególną uwagę zasługuje aula na pierwszym piętrze, ozdobiona podwójnymi korynckimi kolumnami z kariatydami, kasetonowym stropem oraz zespołem malowideł, na których przedstawiono postęp ludzkości i historię zdobywania wiedzy (według szkiców J. Matejki, wykonawcy: L. Delaveau, W. Tetmajer, W. Wodziński, K. Żelachowski, S. Stażyński). Warta uwagi jest również sala dawnej biblioteki, gdzie zachowal się drewniany strop zdobiony imitacją intarsji oraz wielka szafa biblioteczna w stylu flamandzkiego renesansu.

Architektura

Budowla jest swobodnie rozmieszczona na działce, główną fasadą zwrócona do ul. Bandery. Gmach otacza park z metalowym ogrodzeniem.

Trójkondygnacyjny ceglany budynek, tynkowany, o symetrycznym planie. Korpus budowli obejmuje trzy wewnętrzne podwórza: – jedno, mniejsze, rozmieszczone pośrodku, i dwa większe, boczne. Dominantą fasady gmachu jest środkowy ryzalit, na poziomie pierwszego i drugiego pięter ozdobiony kolumnami korynckiego porządku. Ryzalit wieńczy umieszczona na kamiennej attyce grupa rzeźbiarska przedstawiająca alegorie umiejętności – Inżynierii, Architektury i Mechaniki. Boczne ryzality zdobią pilastry korynckiego porządku. Ściany parteru są rustykowane.

Na parterze otwory okienne mają półokrągłe zakończenia. W wyższych kondygnacjach okna są prostokątne, na pierszym piętrze ozdabiają je trójkątne nadokienniki. Pięć okien o łukowym kształcie, które są wkomponowane w środkowy ryzalit na poziomie pierwszego piętra, posiada rzeźbiarską dekorację – symetrycznie rozmieszczone reliefy przedstawiające kobiece figury.

Wnętrze westybulu i głównej klatki schodowej zostało rozwiązane zgodnie z tradycjami reprezentacyjnej architektury epoki renesansu. Pułap i sklepienia są pokryte malowidłami. Arkady klatki schodowej zdobią reliefy z postaciami, które personifikują techniczne zawody. Na szczególną uwagę zasługuje aula na pierwszym piętrze, ozdobiona przez podwójne korynckie kolumny z kariatydami, kasetonowy strop oraz serię alegorycznych malowideł, w których przedstawiony jest postęp ludzkości i historia zdobywania wiedzy (szkice do malowideł stworzył J. Matejko, wykonali je: L. Delaveau, W. Tetmajer, W. Wodziński, K. Żelachowski, S. Stażyński). Zwraca uwagę również sala dawnej biblioteki, gdzie zachowal się drewniany strop zdobiony imitacją intarsji oraz wielka szafa biblioteczna w stylu flamandzkiego renesansu.

Powiązane budynki i przestrzenie

  • Pl. św. Jura – gmach Politechniki Lwowskiej (dawny wydział chemiczny)

    Gmach wydziału chemicznego Narodowego Uniwersytetu „Lwowska Politechnika” (1873-1876, arch. J. Zachariewicz). Styl budowli – historyzm (neorenesans).

    Read more
  • Ul. Kniazia Romana, 1-3 – dawny "Pałac sprawiedliwości" (obecnie gmach Politechniki Lwowskiej)

    Dawny gmach Sądu Krajowego – „Pałac sprawiedliwości” (1891-1895, arch. F. Skowron, ul. Kniazia Romana 1-3). Monumentalna budowla w śródmieściu, zwieńczona frontonem z balustradą i attyką z grupą rzeźbiarską (1893, rzeźbiarz L. Marconi). Północny westybul upiększa alegoryczna rzeźba personifikująca sprawiedliwość (1893, rzeźbiarz A. Popiel). Sala na pierwszym piętrze jest ozdobiona sztukaterią oraz malowidłami artystów ze szkoły J. Matejki. Styl gmachu – historyzm (wykorzystujący formy renesansu i baroku). Główna (zachodnia) fasada wychodzi na ul. Kniazia Romana, boczna (północna) na pl. Halicki. Obecnie (2009 r.) jest jednym z gmachów Państwowego Uniwersytetu „Lwowska Politechnika”.

    Read more
  • Ul. Kniazia Romana, 5 – gmach Politechniki Lwowskiej
    Dawny gmach Gimnazjum im. Franciszka Józefa (1876, arch. J. Hochberger). W niszach pod gzymsem umieszczone są posągi wybitnych działaczy polskiej kultury (rzeźb. T. Barącz). Styl budowli – historyzm (neorenesans). Obecnie (2009 r.) jest jednym z gmachów Państwowego Uniwersytetu „Lwowska Politechnika”.
    Read more
  • Pl. św. Jura – gmach Politechniki Lwowskiej (dawny wydział chemiczny)

    Pl. św. Jura – gmach Politechniki Lwowskiej (dawny wydział chemiczny)
  • Ul. Kniazia Romana, 1-3 – dawny "Pałac sprawiedliwości" (obecnie gmach Politechniki Lwowskiej)

    Ul. Kniazia Romana, 1-3 – dawny "Pałac sprawiedliwości" (obecnie gmach Politechniki Lwowskiej)
  • Ul. Kniazia Romana, 5 – gmach Politechniki Lwowskiej

    Ul. Kniazia Romana, 5 – gmach Politechniki Lwowskiej

Ludzie

Zygmunt Gorgolewski – Wybitny architekt i budowniczy.
Juliusz Wojciech Bełtowski – Snycerz, rzeźbiarz, mistrz sztuki użytkowej, malarz, pedagog.
Józef Awin – Wybitny lwowski inżynier, architekt, konserwator, fotograf, grafik, rysownik i akwarelista, historyk i teoretyk sztuki, kolekcjoner.

Źródła

Opis opracowano w ramach projektu „Galicjana”, 2001-2002

Cytowanie


Autor(ka): Ihor Żuk